Vài nét về tác giả:
Cô PHẠM THỊ SEN
- Ủy viên BCH Hội Tâm Lý HCM
- Chuyên gia giáo dục giá trị sống quốc tế
- Tác giả sách “Giảm xóc hành trình cuộc đời”
Theo diễn giả quốc tế Mike George, nếu không tìm ra cách kiềm chế cơn tức giận, chúng ta phạm phải ít nhất là ba điều tồi tệ.
Thứ nhất, chúng ta đã mất khả năng kiểm soát bản thân – vì đã để cho cảm xúc chi phối lấy mình.
Thứ hai, chúng ta hoàn toàn mất lý trí khi để cho cảm xúc giết chết khả năng suy nghĩ logic và tích cực.
Thứ ba, chúng ta đang cố gắng để làm cái điều mà nắm chắc sẽ thất bại, nghĩa là thay đổi điều không thể thay đổi – đó là quá khứ và người khác’.
Tìm hiểu nguyên nhân của cơn tức giận
Hãy xem xét sơ đồ bên cạnh:
Mặc dù hầu hết chúng ta đều tin chắc rằng những gì chúng ta nhìn thấy ở “bên ngoài” là thật, thực tế là chúng ta không nhìn thấy hết thực tại, mà chỉ nhìn thấy một hình ảnh về thực tại đã được thiết lập trong tâm trí chúng ta. Hình ảnh “bên ngoài” là người kia đã đụng vào bạn, nhưng hình ảnh ấy lại được giải mã bằng kinh nghiêm, niềm tin, trạng thái, ý định và cả kỳ vọng của bạn rằng họ phải dừng lại để xin lỗi, để giúp bạn và thậm chí để bồi thường… cho bạn.
Tuy nhiên hình ảnh “bên ngoài” ấy lại không hành động như mong đợi của bạn, nghĩa là quấy nhiễu cái mặc định mà bạn đã có “bên trong” bạn, do đó bạn giận dữ.
Quy trình suy nghĩ, giải mã và hồi đáp diễn ra nhanh đến nỗi chúng ta có cảm giác như mình không còn cách nào khác ngoài việc phản ứng theo sự tức giận trong tâm trí mình. Chúng ta cần phải làm chậm quy trình này, thậm chí phải nhìn nhận lại và có sự lựa chọn khác đi ở ngay từ cấp độ của suy nghĩ.
Tác hại của việc không tìm ra cách kiềm chế cơn tức giận
Tức giận kích hoạt phản ứng “chiến đấu hay bỏ chạy” cho cơ thể và có thể dẫn đến: Cao huyết áp, bệnh mạch vành, chứng đau nửa đầu, đau đầu, trầm cảm, mất ngủ, rối loạn tiêu hóa, cơ bắp co thắt, bệnh về da, thậm chí còn dẫn đến bệnh ung thư… Nó còn trở nên tệ hại hơn nếu tức giận của người lớn hướng tới trẻ nhỏ vì khả năng tự vệ của trẻ rất hạn chế. Trẻ em dễ bị tổn thương và mất đi lòng tự trọng của mình do những hành vi và lời nói cay nghiệt từ người lớn.
Một doanh nhân thành đạt ở thành phố Hồ Chí Minh đã đến nhờ chúng tôi giúp đỡ. Anh luôn cho rằng mình phải “hơn mọi người” dù đã rất giàu, có vợ và hai con. Cảm giác “hơn người” ấy khiến anh trở thành một người nghiện rượu và trở nên độc đoán với vợ con.
Khi được hỏi suy nghĩ này bắt đầu từ đâu, anh cho rằng hồi nhỏ cha anh đã phải làm lụng vất vả để nuôi cả gia đình. Ông rất hay tức giận và mắng chửi anh khi anh phạm sai lầm rằng: “đồ vô dụng… tại sao tao lại sinh ra một đứa con vô dụng như mày..” Những lời nói ấy đã khắc ghi trong trí não nơn nớt của anh, khiến anh luôn chứng tỏ bản thân phải giỏi hơn mọi người.
Tức giận có thể biến động từ thấp là “bực bội” đến cao trào là “nổi cơn thịnh nộ” đến mức rất khó kiểm soát hành vi. Lúc này, tức giận có thể gây hại cho bản thân và người khác.
Làm gì có cái nút cơn tức giận trong tôi bị nhấn!
Mỗi khi cái nút “cơn giận” bị kích động, tôi có thể nhấn nút TẠM DỪNG để tự hỏi xem tôi có đang làm cho cuộc sống của mình quá nghiêm trọng không? Liệu tôi có nên nhìn sự việc một cách nhẹ nhàng hơn không?
Đôi lúc chúng ta cần phải giữ nút TẠM DỪNG tới 5 phút, 5 ngày hoặc lâu hơn. Nếu cần, chúng ta có thể nói trong bình tĩnh rằng: “Mình sẽ quay lại chuyện này sau.”
1. Nuôi dưỡng sự hài lòng
Không ai có thể vừa biết ơn lại vừa tức giận, do đó bạn hãy tập trân quý, đong đếm những điều tốt đẹp xảy ra với mình và công nhận những điểm tốt từ mọi người.
2. Chuẩn bị trạng thái cho cả ngày
Sáng sớm
Mỗi buổi sáng bạn hãy ưu tiên lập trình một bản nhạc nền cho những suy nghĩ mà bạn muốn bật lên trong chiếc đài tâm trí mình cả ngày, chẳng hạn như lòng nhiệt tình, bình an, niềm vui, hạnh phúc, khoan dung, hài lòng và nhiều bản nhạc khác nữa…
Trong ngày
Thỉnh thoảng bạn hãy dừng lại ở khoảng giữa của những lần gặp gỡ, những lần điện thoại, những lần dùng internet, thậm chí cả những lần đi vệ sinh… để kiểm tra xem bạn có thể làm khác đi không – Không phải làm tốt hơn mà làm khác đi.
Vào cuối ngày
Hãy tự kiểm tra mình bằng hai câu hỏi:
1) Tôi đã có thể làm khác đi điều gì?
2) Tôi đã học được gì hôm nay?
Hai câu hỏi này sẽ thể hiện phép mầu nhiệm của nó trong việc giữ bạn ở đúng với bản nhạc mà bạn đã cài đặt ban sáng. Nó giúp bạn bộc lộ những điều tốt đẹp nhất trong bạn và chuyển hóa những điều mà bạn không còn muốn nữa.
Nếu nhận thấy có điều gì đó mà bạn không thích, thì hãy dừng lại và tự hỏi mình: Tôi sẽ có thể làm gì nếu tôi là họ? Có thể bạn không hiểu rõ toàn bộ câu chuyện, mà chỉ có một ý niệm mơ hồ nào đó. Điều này định hướng lại cho tâm trí bạn để ngăn nó xây cây cầu từ ác cảm đến tức giận và mở rộng sự hiểu biết của mình.
Bạn không đang đàn áp, mà phong tỏa hạt giống nhen nhóm tức giận trước khi nó nẩy mầm. Để lấy lại trạng thái, bạn hãy mở lại bản nhạc ĐỊNH HƯỚNG hồi sáng và tập trung suy nghĩ của mình vào đó.
Các cách kiềm chế cơn tức giận theo từng mức độ khác nhau
Giải pháp
Bực bội
Hãy nuôi dưỡng lòng kiên nhẫn, tập cho mình tính bình tĩnh dù bất kỳ chuyện gì đang diễn ra. Chấp nhận với thái độ chân thành rằng mọi sự vật và con người đều tồn tại theo quy luật riêng biệt của nó. Nếu bạn bị ai đó quấy nhiễu, bạn có thể yêu cầu họ ngưng lại hoặc phớt lờ họ đi.
Bạn bực bội khi con người hay sự việc nào đó diễn ra không theo ý muốn.
Chẳng hạn, khi chiếc máy tính của bạn bị treo, chiếc xe ở đằng trước chạy hơi chậm cản trở bạn hoặc ai đó đang gõ lóc cóc ngón tay trong phòng làm mất sự tĩnh lặng.
Giải pháp
Thất vọng
Hãy chấp nhận cách mọi việc đang diễn ra và học hỏi từ quá khứ. Học cách sống trọn vẹn với hiện tại.
Bạn thất vọng khi sự việc diễn ra không đúng với kỳ vọng và dự tính của bạn.
Giải pháp
Oán giận
Không phải lời nói của người khác làm tổn thương bạn, mà do cách bạn phản ứng và suy diễn đối với những lời nói ấy gây nên. Đừng bận tâm đến những lời người khác bàn tán về bạn nếu như chúng không đúng sự thật.
Bạn oán giận những người mà bạn nghĩ rằng họ đã lăng mạ hay xúc phạm đến bạn.
Giải pháp
Khinh thường
Bản chất của con người và hành động của họ là hai mặt khác nhau. Mỗi người đều hành động theo những niềm tin của riêng mình. Có thể niềm tin của bạn không giống với người khác, nhưng không phải vì vậy mà bạn có quyền phán xét. Hãy quan sát và rút kinh nghiệm cho bản thân nếu chúng ta nhận thấy người khác đang mang niềm tin sai lầm.
Từ sự phán xét của mình, bạn tỏ ra khinh thường ai đó và có thái độ không tán thành, chê trách những hành động của họ.
Giải pháp
Thịnh nộ
Tham gia một khóa học thư giãn, hoặc tìm đến một chuyên gia trị liệu để được giúp đỡ.
Cơn thịnh nộ bùng phát dựa trên thói quen phản ứng tức giận trước hành động của người khác, những hành động mà bạn cho rằng chúng gây cản trở bạn.
Kiềm chế cơn tức giận với hoạt động trải nghiệm Inner Me
Nếu bạn đang cần một sự hỗ trợ sâu hơn để kiềm chế cơ tức giận, có một tương lai tươi sáng, chữa lành mối quan hệ và an toàn vượt qua mọi xáo trộn.
Thương tặng bạn 1 VÉ DỰ MIỄN PHÍ hoạt động trải nghiệm sâu – ứng dụng cao, kết hợp nghỉ dưỡng thân tâm Inner Me – Tôi thực sự (trực tiếp và online).
Tác giả:
Cô Phạm Thị Sen, Ủy viên BCH Hội Tâm Lý HCM, Chuyên gia giáo dục giá trị sống quốc tế,
Tác giả sách “Giảm xóc hành trình cuộc đời”
Không bây giờ thì ... bao giờ?
Hãy đến để bạn an toàn vượt qua mọi xáo trộn, chữa lành các mối quan hệ & tìm thấy tương lai tươi sáng. Kết hợp nghỉ dưỡng thân tâm cuối tuần tại khu vườn xanh mát hơn 500m2 giữa lòng thành phố.
Gặp nhau ngay nhé!